Oog in oog in oog in oog

Het wordt nooit meer zoals het was

Op een ochtend kijk je in de spiegel en sta je oog in oog met een vreemde. Wat eerst zo gewoon was, dringt zich met een schok aan je op. Je bent toeschouwer van je eigen lijf en leven. Jij ziet jezelf in de wereld en wat erger is, de wereld ziet jou. Terug: dus niet. Je weet: later is nu. In haar nieuwste bundel ‘Oog in oog in oog in oog’ schrijft Eva Gerlach over groeipijn en beloftes. Over een leven waar je niets van weet en dat nog moet beginnen.

Ineens is alles er. De onwennigheid met je eigen veranderende lichaam, onzekerheid, angst, vriendschap, zoenen. Intense waarnemingen en ervaringen. Heftige gevoelens. Ruzie met je zusje en je losmaken van je ouders door ze met andere ogen te zien. ‘Wat hebben ze, as, mijn ouders’, schrijft Gerlach, ‘Ze denken dat ze wat hebben dat zegt hoe of wat – maar het is niks, het is as’.

Goed, je bent niet meer wie je ooit eens was, maar wie ben je dan wel? Het antwoord zoek je in het droste-effect dat ontstaat in de ogen van de ander. Of je vraagt het aan iemand die het weten kan.

‘Hetzelfde 

Ik rende met mijn oma door de mist
Waar zon in prikte. ‘Hee Oma,’ vroeg ik,
‘als ik dus constant verander en dat gaat door
tot ik sterf wie ben ik dan, wat kan je

mij noemen.’ ‘Ja,’ zei ze, ‘we gaan
snel voorbij maar iets binnenin blijft hetzelfde.’ 

‘Wat,’ vroeg ik, ze nam een slok sportdrank. ‘Luister kind,’ zei
ze rennend als de beste naast me, ‘de
holte in de wervelstorm dat ben jij.” 

Dat komt goed uit, je eigen stilteplek om te schuilen. Vooral als het echt moeilijk wordt, zoals in ‘Vakantie’, waarin de dichteres zegt: ‘Missen is een manier om niet te bestaan’. Dus er is toch ontsnapping mogelijk uit die pas ontdekte vervreemdende werkelijkheid. Dat is op zo’n moment van missen. Een moment dat het mag gaan over vroeger of later. En liever even niet over nu.

De poëtische scherpte van Eva Gerlach zet de herkenbare beelden in een naakt en nietsontziend daglicht. Dat vraagt om verzachtende omstandigheden. Sieb Posthuma slaagt erin deze te creëren met zijn humorvolle en originele zwart-wit illustraties. ‘Oog in oog in oog in oog’ is een springplank van grote klasse naar volwassenenpoëzie.